Molise to niewielki region w środkowych Włoszech. Wśród Polaków mało popularny, często nawet zupełnie nieznany. Na sam dźwięk słów “Toskania”, “Sycylia” czy “Kalabria” praktycznie od razu mamy jakieś skojarzenia, wyobrażenia, wspomnienia. A Molise jest dla nas ciągle dość tajemnicze. poznajmy dziś bliżej ten chociaż mały, to jakże wyjątkowy skrawek Włoch.
Wyobraź sobie Molise…
Jest drugim najmniejszym z włoskich regionów, a także najmłodszym, ponieważ powstał w 1963 roku, gdy poprzedni region “Abruzzi e Molise” został podzielony na dwie części.
Region ten ma łączną powierzchnię 4,438 km2 i mieszka w nim około 330 tysięcy ludzi. Są tutaj dwie prowincje: Campobasso i Isernia. Stolicą regionu jest Campobasso. Molise graniczy na północy z Abruzją, na zachodzie z Lacjum, a na południu i wschodzie z Kampanią i Apulią.
Molise ma krótką linię brzegową nad Adriatykiem, znajdującą się na północnym wschodzie. Termoli jest jedynym dużym portem i jednocześnie największym kurortem regionu.
Mimo, że jest to miejsce w dużej mierze zapomniane przez samych Włochów i turystów, ma wiele interesujących miejsc, które warto odwiedzić. Zobaczyć tu można wiele pięknych klasztorów, kościołów i zamków, jak również imponujące starożytne ruiny znajdujące się daleko od szlaków turystycznych. Ze względu na to, że znajduje się głównie na terenie górzystym, gospodarka tego regionu od wieków silnie uzależniona jest od tranzytu pasterzy i ich stad z Abruzji do Apulii. Molise wciąż opiera się głównie na rolnictwie i hodowli zwierząt, choć jego przemysł spożywczy i odzieżowy przechodzi obecnie niezwykły rozwój.
Od kuchni
Molise było kiedyś częścią Abruzji. Przez jego teren przemierzały wielkie stada owiec, które w okresie zimowym chciały się dostać właśnie do Apulii, w której panuje cieplejszy klimat i gdzie leżą lepsze pastwiska. Od kiedy Molise zostało w 1963 roku odrębnym regionem, zmaga się z problemem odnalezienia własnej tożsamości: tradycji i kuchni, która jest autentyczna, tutejsza i nie jest częścią Abruzji. Wiele potraw jest jednak identyczna lub bardzo podobna do tych z Abruzji i Apulii.
Lokalne specjały
Tak jak we wszystkich regionach południowych, w kuchni dużą rolę odgrywają pomidory i papryczki chili. Dania mięsne i rybne przygotowuje się zwykle na grillu, często na otwartym ogniu a podawane są samodzielnie bez sosów lub innych dodatków. Jedną z rzeczy, dzięki którym Molise jest dobrze znana w całych Włoszech to jakość jego makaronu. Wytwarza się go tutaj bardzo dużo i na pewno zasługuje na swoją doskonałą reputację. Skarbem regionu są również trufle. Tym większy, że nie da się ich w żaden sposób uprawiać! To tutaj znajduje się 50% wszystkich trufli przypadających na całe Włochy, w tym także najcenniejszy gatunek – trufla biała, która osiąga cenę nawet 3000 euro za kilogram.
Ciekawym specjałem jest także ser “koński” – Caciocavallo. Jest to tradycyjny ser, która za dawnych lat wyrabiali pasterze wypasający bydło w górach. Swój charakterystyczny kształt przypominający nieco tykwę oraz nazwę zawdzięcza temu, że z gór zwożony był przerzucony przez grzbiety koni.
Molise to także wspaniałe wędliny i prawdziwa oliwa z oliwek. Wszystkie te specjały wytwarzane są w małych, często rodzinnych zakładach o wieloletniej tradycji. Z właścicielem jednego z takich gospodarstw – Pasqualino Fierro – rozmawialiśmy o życiu i pracy w Molise
Tenute Fierro – rodzinne gospodarstwo z Molise
Bosko-Włosko: Jak długo prowadzisz swoje gospodarstwo w Molise? Czym się zajmujecie?
Pasqualino Fierro: Pracuję w moim zakładzie – Tenute Fierro – już od 1992 roku. Zajmujemy się produkcją produktów spożywczych w regionie Molise i w Abruzji.
Czy to w całkowicie rodzinny interes? Opowiedz więcej o jego początkach.
Tak, gospodarstwo w w całości należy do rodziny. Dzięki temu jesteśmy w stanie w pełni zachować tradycję i kontrolować jakość naszych produktów. Nie musimy być od nikogo zależni. Tworzymy je z miłością i ogromnym sercem. Dzięki temu nasi klienci doskonale wiedzą co kupują i mogą być pewni, że produkty które otrzymują są najwyższej jakości. To jest dla nas największa satysfakcja i jednocześnie główny priorytet.
Powiedz więcej o specyfice pracy w Molise. Co przynosi Ci w tym najwięcej przyjemności
Nie ma lepszych produktów niż te, które sami wytwarzamy 🙂 Są czystym efektem połączenia profesjonalizmu, miłości i pasji. Poza doświadczeniem, które nabywa się latami, bardzo istotna jest wiedza. Ja studiowałem rolnictwo i uzyskałem dyplom na uczelniach wyższych we Włoszech, Hiszpanii i w Izraelu. To pomogło mi zrozumieć wiele spraw dużo wcześniej i upewnić się w przekonaniu, że wiedza jest bardzo ważna i jest wręcz niezastąpiona do efektywnego prowadzenia rodzinnego biznesu.
A czym Molise wyróżnia się Twoim zdaniem na tle innych regionów?
Nasz region najlepiej opisuje słowo “zdrowy”. Tu wszystko inaczej smakuje. Region jest dość mało komercyjny w porównaniu z wieloma innymi, jest czysty. Dzięki temu jest mniej zanieczyszczony, a to przekłada się na nasze rolnictwo. Jesteśmy też regionem, w którym zbiera się najwięcej trufli – nawet przed znaną wszystkim Albą. Poza tym mamy wspaniałe góry, w których można jeździć na nartach i morze z piękną linią brzegową. Górzyste tereny dobrze wpływają na powszechne tutaj rolnictwo.
Która część roku to najbardziej intensywny czas pracy w gospodarstwie?
Tu praca wre codziennie, nieprzerwanie przez 365 dni w roku. Nie ma takiego momentu, w którym nie ma nic do zrobienia. Cała rodzina pracuje bardzo ciężko, by efekty były jak najlepsze.
Uprawiacie oliwki. Wasza oliwa jest doskonała i nasi klienci ją doceniają. Co w nich jest takiego wyjątkowego?
Nasz gaj oliwny jest jednym z najwyżej położonych w całym Molise – to ok 800 m. n. p. m. Dzięki temu ich smak i jakość jest wyjątkowa. Klimat który tu panuje, częściowo sam niweluje szkodniki atakujące uprawy. Jest tu dość chłodno a niska temperatura nam pomaga. Rośliny żyją w przewiewnych miejscach, dzięki czemu nie gromadzi się na nich wilgoć, która w rezultacie potrafi spowodować duże zniszczenia w uprawach. Hodujemy rodzime, stare odmiany oliwek, które mieszamy z nowymi, uzyskując tym samym idealnie wyważony, łagodny smak oliwy.
Ten region jest mi całkiem obcy, mam nadzieję, że uda mi się go kiedyś również odwiedzić. Caciocavallo robi wrażenie swoim kształtem! No i trufle! Nigdy nie próbowałam, poza oliwą truflowa, które polane było carpaccio we włoskiej restauracji we Wrocławiu. 🙂 Włoska kuchnia, to jest to!
Warto poznawać także te mniej znane i promowane regiony Włoch. One skrywają wiele pięknych miejsc i często o wiele czystsze środowisko:)
Pingback: Wiosna w gaju oliwnym Tenute Fierro - Bosko-Włosko